Richtlijnen tijdens het lesgeven +/- 15 minuten

Leer hoe je de Nederlandse tijdsbepalingen 'voordat', 'nadat', 'als' en 'wanneer' correct gebruikt om tijd en voorwaarden aan te geven. Ontdek de verschillen in woordvolgorde en praktische voorbeelden om je taalgebruik te verbeteren.
  1. 'Voordat' geeft een actie aan die eerst gebeurt.
  2. 'Nadat' geeft een latere handeling aan.
  3. Gebruik 'als' en 'wanneer' voor toekomstige of voorwaardelijke handelingen.
TijdsbepalingBetekenisVoorbeeld
Voordat (Voordat)Gebeurtenis vooraf (Gebeurtenis vooraf)Voordat ik ga werken, ontbijt ik. (Voordat ik ga werken, ontbijt ik.)
Nadat (Nadat)Gebeurtenis achteraf (Gebeurtenis achteraf)Nadat ik heb gegeten, poets ik mijn tanden. (Nadat ik heb gegeten, poets ik mijn tanden.)
Als (Als)Bij een voorwaarde (Bij een voorwaarde)Als ik ga slapen, poets ik mijn tanden. (Als ik ga slapen, poets ik mijn tanden.)
Wanneer (Wanneer)Specifiek moment (Specifiek moment)Wanneer mijn huid droog is, gebruik ik zalf. (Wanneer mijn huid droog is, gebruik ik zalf.)

Oefening 1: Tijdsbepalingen: voordat, nadat, als, wanneer

Instructie: Vul het juiste woord in.

Toon vertaling Toon antwoorden

wanneer, nadat, Voordat, als, voordat

1.
Ik was mijn handen ... ik ga slapen.
(Ik was mijn handen voordat ik ga slapen.)
2.
Hij doet nog snel gel in zijn haren ... hij naar het werk vertrekt.
(Hij doet nog snel gel in zijn haren voordat hij naar het werk vertrekt.)
3.
Je moet je deodorant gebruiken ... je naar buiten gaat.
(Je moet je deodorant gebruiken als je naar buiten gaat.)
4.
Ze gaat naar de apotheek ... ze een nieuwe zalf nodig heeft.
(Ze gaat naar de apotheek als ze een nieuwe zalf nodig heeft.)
5.
Ik gebruik shampoo ... ik mijn haar nat gemaakt heb.
(Ik gebruik shampoo nadat ik mijn haar nat gemaakt heb.)
6.
Je moet zeep gebruiken ... je jouw handen wast.
(Je moet zeep gebruiken wanneer je jouw handen wast.)
7.
... ik naar de tandarts ga, poets ik mijn tanden erg grondig.
(Voordat ik naar de tandarts ga, poets ik mijn tanden erg grondig.)
8.
Hij poetst zijn tanden ... hij ontbeten heeft.
(Hij poetst zijn tanden nadat hij ontbeten heeft.)

Oefening 2: Meerkeuze

Instructie: Kies in elke reeks de zin die correct gebruikmaakt van 'voordat', 'nadat', 'als' of 'wanneer' om tijd of een voorwaarde aan te geven.

1.
'Voordat' moet gevolgd worden door een hele handeling zonder extra hulpwerkwoorden in deze context. 'Heb genomen' klinkt onnodig en onnatuurlijk.
'Als' is hier onjuist, omdat het om een volgorde gaat. Ook is de woordvolgorde van 'gehad heb' niet natuurlijk.
2.
Het onderwerp 'ik' moet direct ná 'voordat' komen; deze zin mist het onderwerp in de bijzin.
Er ontbreekt een komma na de bijzin, waardoor de zin lastig te begrijpen is. De komma is belangrijk om de zinsstructuur duidelijk te maken.
3.
De woordvolgorde is fout: het onderwerp 'mijn handen' hoort na het werkwoord te staan, niet ertussen.
In de bijzin moet de voltooide tijd worden gebruikt ('heb gewassen'), niet de onvoltooide tijd ('was').
4.
De juiste volgorde in een bijzin is 'droog is', niet 'is droog'.
De woordvolgorde van onderwerp en werkwoord is onjuist; in een bijzin staat het onderwerp vóór de persoonsvorm.

Tijdsbepalingen met 'voordat', 'nadat', 'als' en 'wanneer'

In deze les leer je hoe je Nederlandse tijdsaanwijzingen gebruikt om de volgorde van gebeurtenissen duidelijk te maken. De woorden voordat en nadat geven aan wanneer iets gebeurt ten opzichte van een andere handeling. Voordat gebruik je om te laten zien dat iets eerst gebeurt, bijvoorbeeld: "Voordat ik ga werken, ontbijt ik." Nadat gebruik je juist om aan te geven dat iets daarna komt, zoals in: "Nadat ik heb gegeten, poets ik mijn tanden."

Voorwaardelijke en specifieke momenten

De woorden als en wanneer gebruik je om aan te geven dat iets gebeurt onder een bepaalde voorwaarde of op een specifiek moment. Bijvoorbeeld: "Als ik ga slapen, poets ik mijn tanden." of "Wanneer mijn huid droog is, gebruik ik zalf." Deze woorden zijn belangrijk om gebeurtenissen aan elkaar te koppelen die van elkaar afhankelijk zijn.

Belangrijke tips voor correct gebruik

  • Gebruik voordat om een actie aan te geven die eerst plaatsvindt.
  • Gebruik nadat om een actie aan te geven die daarna gebeurt.
  • Als en wanneer gebruik je voor toekomstige of voorwaardelijke gebeurtenissen.
  • Let op de juiste woordvolgorde in bijzinnen, bijvoorbeeld: "Voordat ik ga werken, ontbijt ik".

Verschillen met de instructietaal

In het Nederlands plaats je het onderwerp vaak direct na het voegwoord in bijzinnen, anders dan in het Engels. De woordvolgorde is belangrijk om de zin begrijpelijk te houden. Daarnaast heeft het Nederlands specifieke woorden voor tijdsbepalingen die nauwkeurig aangeven in welke volgorde of onder welke voorwaarden iets gebeurt. Begrippen zoals "voordat" en "nadat" komen het best overeen met "before" en "after" in het Engels, maar de regels voor zinsbouw verschillen.

Handige woorden en uitdrukkingen

  • Voordat – before
  • Nadat – after
  • Als – if / when (conditional)
  • Wanneer – when (specific time)
  • Bijzin – subordinate clause

Geschreven door

Deze inhoud is ontworpen en beoordeeld door het coLanguage pedagogisch team. Over coLanguage

Profile Picture

Kato De Paepe

Zakendoen en talen

KdG University of Applied Sciences and Arts Antwerp

University_Logo

Laatst bijgewerkt:

dinsdag, 08/07/2025 10:02